Mỗi độ Thu về giai điệu hùng ca của ca khúc “Ba Đình nắng” - tái hiện lại khung cảnh của quảng trường Ba Đình trong ngày Thu cách mạng 2/9/1945 lại âm vang khắp đất trời Hà Nội: “Gió vút lên ngọn cờ trên kỳ đài phấp phới/ Gió vút lên đây bao nguồn sống mới dạt dào… Ba mươi sáu phố ngày hôm ấy là những nhành sông đỏ sóng cờ/ Chói lọi sao vàng hoa vĩ đại, năm cánh xòe trên năm cửa ô...”.
Những hình ảnh về “ngày hôm ấy” được ghi lại ở từng câu hát trong ca khúc “Ba Đình nắng” của cố nhạc sỹ Bùi Công Kỳ (phổ thơ Vũ Hoàng Địch). Trong dòng chảy của âm nhạc cách mạng, đây gần như là ca khúc duy nhất tái hiện lại khung cảnh của quảng trường Ba Đình trong ngày Thu cách mạng 2/9/1945. Mặc dù khi đó, cố nhạc sỹ Bùi Công Kỳ không trực tiếp chứng kiến buổi lễ trọng thể khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nhưng trong ca khúc của ông vẫn nổi bật lên hình ảnh trung tâm là Chủ tịch Hồ Chí Minh với âm vang của bản “Tuyên ngôn độc lập”, là hình tượng bề thế về không gian cao, rộng của năm cửa ô, là rừng cờ hoa rợp phố thể hiện hào khí của “nguồn sống mới dạt dào”…
Chuyện là, sau ngày độc lập, nhạc sỹ Bùi Công Kỳ và nhà thơ Vũ Hoàng Địch cùng công tác tại Ty Thông tin Phú Thọ. Năm 1947, theo chỉ đạo của cấp trên (cần có một ca khúc nhân kỷ niệm ngày Quốc khánh), hai tác giả đã cho ra đời ca khúc “Ba Đình nắng”. Hầu như toàn bộ lời thơ của thi sỹ Vũ Hoàng Địch đã được nhạc sỹ Bùi Công Kỳ giữ lại trọn vẹn khi phổ nhạc. “Ba Đình nắng” là một trường ca gồm nhiều đoạn với sự thay đổi nhịp điệu liên tục, tiết tấu lúc nhanh lúc chậm… thể hiện niềm xúc động dâng trào trước giờ phút thiêng liêng của đất nước. Cảm xúc có lúc nghẹn lại và có lúc lại như vỡ òa. Sinh thời, cố nhạc sỹ Bùi Công Kỳ từng nhiều lần tâm sự: “Tuy không được vinh dự có mặt ở quảng trường Ba Đình vào ngày 2/9 năm ấy nhưng khi đọc lời thơ của anh Vũ Hoàng Địch, tôi như được sống lại không khí của ngày hôm đó. Tôi tưởng tượng như mình đang bay trên bầu trời, đang cầm bút vẽ, cầm máy thu âm, cầm máy ảnh… ghi lại được diễn biến và toàn bộ khung cảnh một ngày vui lớn của dân tộc”.
“Ba Đình nắng” không chỉ là ca khúc hiếm hoi tái hiện khung cảnh ngày Quốc khánh đầu tiên, cho đến nay, đây còn là ca khúc duy nhất đưa được vào câu mà Bác đã nói với đồng bào trong ngày lịch sử ấy: “Tôi nói, đồng bào nghe rõ không?”: “Tôi về đây, lắng nghe trong tiếng gọi/ Của mùa Thu cách mạng, mùa vàng sao … Cha hiện lên, giọng nói hẹn thành công/ “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?...”. Câu hát ấy vang ngân mềm mại như lời thủ thỉ tâm tình, xoáy sâu vào tâm thức bao thế hệ hình ảnh gần gũi, đầy bao dung của vị Cha già dân tộc. Cùng với đó, chân dung Người được khắc họa giản dị mà vĩ đại với: “Bộ kaki đã bạc với gió sương/ Người hiện thân sức mạnh của hòa bình.". Bắt nhịp từ việc khắc họa khung cảnh quảng trường Ba Đình trong ngày 2/9/1945, “Ba Đình nắng” ngược thời gian, dựng lại những ngày tháng hào hùng cả dân tộc vùng lên chiến đấu để giành độc lập. Sau cùng, cảm xúc dồn vào niềm hy vọng về “Thu ngày mai, Thu thanh bình đời đời sẽ hết điêu linh … Cờ vươn lên trong nắng hồng tươi.”. Quá khứ và hiện tại, chiến tranh và hòa bình, niềm vui chiến thắng và những niềm đau chôn giấu về sự mất mát, hy sinh cùng lắng đọng, tái hiện trong “Ba Đình nắng.”. Bài hát được xem như một khúc tráng ca, có nhiều đoạn trong ca từ của bài hát ấy nghe như lời hịch cứu nước, vừa hoành tráng vừa xúc động.
Trong những ngày Thu lịch sử này, chắc chắn giai điệu tuyệt vời của ca khúc “Ba Đình nắng” sẽ lại vang lên, gợi nhớ một trang sử tuyệt vời và giàu chất thơ của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến.